14 lutego to nie tylko Walentynki, ale także 81. rocznica utworzenia AK. Polska armia podziemna uważana jest za jedną z największych w okupowanej Europie.
Armia Krajowa
Armia Krajowa powstała na mocy rozkazu Naczelnego Wodza generała broni Władysława Sikorskiego z przemianowania Związku Walki Zbrojnej, który działał od listopada 1939 roku. Zabieg ten nie pociągnął za sobą żadnych zmian organizacyjnych, jedynie służył podniesieniu rangi Związku. W skład AK weszli wszyscy żołnierze pozostający w czynnej służbie wojskowej.
Polacy wstępujący w szeregi podziemnej armii składali uroczystą przysięgę, która od lutego 1942 roku brzmiała:
„W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Maryi Panny, Królowej Korony Polskiej kładę swe ręce na ten Święty Krzyż, znak Męki i Zbawienia i przysięgam być wiernym Ojczyźnie mej Rzeczypospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży Jej honoru i o wyzwolenie Jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił – aż do ofiary życia mego. Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej i rozkazom Naczelnego Wodza oraz wyznaczonemu przezeń Dowódcy Armii Krajowej będę bezwzględnie posłuszny, a tajemnicy niezłomnie dochowam, cokolwiek by mnie spotkać miało. Tak mi dopomóż Bóg”.
Osoba przyjmująca przysięgę z kolei wypowiadała takie słowa:
„Przyjmuję Cię w szeregi Armii Polskiej, walczącej z wrogiem w konspiracji o wyzwolenie Ojczyzny. Twym obowiązkiem będzie walczyć z bronią w ręku. Zwycięstwo będzie twoją nagrodą. Zdrada karana jest śmiercią„.
Ponad 110 tys. dużych akcji
Armia Krajowa podlegała konstytucyjnym władzom RP na emigracji. Pierwszym Komendantem AK był gen. Stefan Rowecki ps. „Grot” (do 30 czerwca 1943 roku), drugim gen. Tadeusz Komorowski ps. „Bór” (do 2 października 1944 roku), a ostatnim gen. Leopold Okulicki ps. „Niedźwiadek” (do 17 stycznia 1945 roku).
Głównym zadaniem AK była ochrona Polskiego Państwa Podziemnego, tworzenie nowych struktur i mobilizacja społeczeństwa do walki, a także przygotowanie warunków sprzyjających powstaniu powszechnemu. Polskie oddziały w latach 1942-1945 dokonały ponad 110 tys. większych akcji zbrojno-dywersyjnych. Były to m.in. wyroki śmierci na przedstawicielach władz i służb niemieckich, odbijanie więźniów czy ataki na transporty zaopatrzeniowe dla armii niemieckiej. Zajmowano się także zwalczaniem komunistów.
Dane na temat liczebności AK są różne. Przyjęło się, że w momencie największej zdolności bojowej (lato 1944 roku) w szeregach organizacji służyło 390 tys. żołnierzy, w tym 10,8 tys. oficerów. Niemcy jednak oceniali, że do polskiego podziemia przynależy ok. 100-200 tys. osób.
Polecamy także:
Szczecin: Oszustwo na… Tomasza Karolaka i Daniela Olbrychskiego
Złodziej ukradł niepełnosprawnemu przystawkę elektryczną do wózka inwalidzkiego