Środa Popielcowa to dzień w którym dla wiernych Kościoła katolickiego kończy czas karnawału i rozpoczyna okres Wielkiego Postu. Będzie on trwał 40 dni. Według tradycji, w ten dzień wierni idą do świątyń i podczas mszy świętej uczestniczą w obrzędzie posypania głowy popiołem.
W tym roku jednak obrzęd Środy Popielcowej uległ modyfikacji, ze względu na pandemię COVID 19. Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów wydała specjalne zalecenia w związku z epidemią.
Tradycyjny obrzęd Środy Popielcowej
Według tradycyjnych obrzędów katolickich tego dnia kapłan posypuje głowy wiernych popiołem. Obrzęd ten ma miejsce w czasie tzw. liturgii słowa po homilii i zastępuje akt pokuty. Kapłan ze złożonymi rękami zachęca najpierw wiernych, by zjednoczyli się z nim w modlitwie błagalnej o poświęcenie popiołu. Istnieją dwie formuły modlitewne. W obu jest mowa o czterdziestodniowym okresie pokuty i błaganiu o oczyszczenie z grzechów. Ten czas ma przygotować wiernych do uczestnictwa w Misterium Paschalnym Chrystusa.
Następnie następuje właściwy obrzęd posypania. Wierni zbierają się przy stopniu komunijnym, a kapłan posypując ich głowy mówi: Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię lub prochem jesteś i w proch się obrócisz.
W Środę Popielcową katolików obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych (od 14. roku życia) i post ścisły (między 18. a 60. rokiem życia). Oznacza to ograniczenie liczby posiłków do dwóch lekkich i jednego do syta w ciągu dnia. Popielec nie jest dniem wolnym od pracy.
Środa Popielcowa a obostrzenia pandemiczne
Ze względu na stan epidemii wydano specjalne zalecenia, które opisują w jaki sposób ma wyglądać tradycyjny obrzęd posypywania głów wiernych popiołem.
W specjalnej nocie Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów czytamy:
„(…) Po pobłogosławieniu popiołu i pokropieniu go wodą święconą w milczeniu, kapłan zwraca się do obecnych, recytując jeden raz formułę, którą znajdujemy w Mszale Rzymskim: 'Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię’ albo 'Pamiętaj, że jesteś prochem, i w proch się obrócisz’. Następnie kapłan oczyszcza ręce, zakłada maskę ochronną, zasłaniając usta i nos, i posypuje głowy tym, którzy do niego przychodzą, lub, jeśli to stosowne, idzie do tych, którzy stoją na swoich miejscach, nie wypowiadając żadnych słów”
Zastosowanie dodatkowych środków bezpieczeństwa ma zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania się koronawirusa.
