5 lipca 1945 roku ostatecznie przekazano władzę w Szczecinie polskiej administracji. Wcześniej pierwszy prezydent Piotr Zaremba musiał aż dwukrotnie opuszczać miasto.
Droga do polskiego Szczecina
28 kwietnia 1945 roku do Szczecina przybył Piotr Zaremba, który formalnie przejął władzę cywilną i administracyjną z rąk Komendanta Wojennego Szczecina Aleksieja Fiedotowa. 30 kwietnia na maszt przy Wałach Chrobrego wciągnięto biało-czerwoną flagę. Nie oznaczało to jednak, że sytuacja miasta była uregulowana. Wciąż przebywało tam ok. 6 tys. Niemców, których osiedlono w dzielnicy Niebuszewo. Nie mieli oni jednak zamiaru opuszczać Szczecina i wkrótce zarząd niemiecki objął władzę nad całym miastem.
Sytuacji nie ułatwiały też władze sowieckie i żołnierze radzieccy. Pełnomocnik Rządu na Pomorze Zachodnie Leonard Borkowicz skarżył się, że ci pierwsi nie pozwalają na osiedlanie się Polaków, a drudzy plądrują miasto i gwałcą kobiety.
Nieuregulowana kwestia zachodniej granicy Polski (która miała przebiegać na Odrze) była przyczyną ewakuacji polskiej administracji ze Szczecina w dniach 17-19 maja 1945 roku. Wtedy do miasta masowo zaczęli przybywać Niemcy, których liczebność wzrosła z 6 do 24 tys.
9 czerwca na miejsce powrócił – choć nie na długo – Piotr Zaremba. Przez 10 dni w Szczecinie istniały dwa zarządy: polski i niemiecki. Potem polska administracja znów została zmuszona do opuszczenia miasta.
Ostateczne przekazanie władzy
1 lipca Kwatera Główna Radzieckich Wojsk Okupacyjnych w Berlinie poinformowała o podjęciu decyzji o przekazaniu Szczecina Polakom. Ostateczne przejęcie władzy nastąpiło 5 lipca. Wtedy Piotr Zaremba zanotował: „W dniu 5 lipca 1945 roku skończyło się szczecińskie prowizorium, trwające sześćdziesiąt osiem dni, od 28 kwietnia począwszy”.
Miasto było w opłakanym stanie – zniszczone przez działania wojenne i wciąż nękane przez pospolitych bandytów. Powoli jednak sytuacja ulegała poprawie. Osiedlało się tu coraz więcej Polaków – już w sierpniu było ich 17 tys., a w następnym roku aż blisko 110 tys. W 1946 roku uruchomiono radiostację Polskiego Radia w Szczecinie i otwarto Teatr Polski. Powstawały polskie sklepy i stopniowo odbudowywano miasto.
Polecamy także:
Planował ataki na meczety i muzułmanów. Chciał użyć materiałów wybuchowych
Będzie nowa galeria handlowa w Szczecinie? Szykuje się duża inwestycja
